ایران و عراق، با بیش از ۱۶۰۰ کیلومتر مرز مشترک، یکی از پررفت‌وآمدترین مسیرهای تجاری منطقه را دارند.
بیش از ۷۰٪ صادرات غیرنفتی ایران از مسیر حمل زمینی به عراق انجام می‌شود؛ از مواد غذایی و مصالح ساختمانی گرفته تا تجهیزات صنعتی و لوازم خانگی.
اما با وجود حجم بالای مبادلات، حمل زمینی به عراق نیازمند شناخت دقیق مسیرها، قوانین گمرکی، مدارک صادرات و نحوه هماهنگی بین دو کشور است.
در ادامه، هر آنچه برای برنامه‌ریزی یک حمل موفق به عراق باید بدانید را مرور می‌کنیم.
مسیرهای اصلی حمل زمینی به عراق
بسته به مقصد نهایی کالا (بغداد، اربیل، بصره یا سلیمانیه)، مسیر حمل و مرز خروج متفاوت خواهد بود:
۱. مرز مهران:
پرترددترین مسیر برای صادرات به بغداد و شهرهای مرکزی عراق.
مناسب برای کالاهای عمومی، مصالح و مواد غذایی
دارای گمرک فعال و زیرساخت‌های مناسب برای کامیون‌های ایرانی
۲. مرز پرویزخان:
مناسب‌ترین گزینه برای ارسال کالا به اقلیم کردستان عراق (شهرهای سلیمانیه و اربیل).
حجم بالای تجارت روزانه
ترخیص سریع‌تر نسبت به سایر مرزها
۳. مرز تمرچین (پیرانشهر):
ویژه‌ی کالاهای صنعتی و صادرات به مناطق شمالی عراق.
۴. مرز شلمچه:
مسیر جنوبی برای ارسال کالا به بصره و بندر ام‌القصر.
ارتباط مستقیم با بنادر عراق
گزینه‌ای ایده‌آل برای کالاهای وارداتی و صادراتی با مقصد جنوب عراق
روش‌های متداول حمل زمینی به عراق
حمل درب به درب (Door to Door)
در این روش، محموله از انبار یا کارخانه در ایران تحویل گرفته شده و مستقیماً تا مقصد نهایی در عراق حمل می‌شود.
مناسب برای بازرگانان و شرکت‌های تولیدی
بدون نیاز به هماهنگی مجزا با گمرک یا راننده
حمل صادراتی (Export Shipment)
رایج‌ترین روش حمل برای کالاهای صادراتی از ایران به عراق.
شامل مراحل: اظهار گمرکی، صدور بارنامه، پلمپ کامیون و عبور از مرز
گزینه‌ای استاندارد برای حمل مواد غذایی، لوازم مصرفی و محصولات صنعتی
حمل ترانزیتی (Transit to Iraq)
برای کالاهایی که از کشورهای ثالث (مثل چین یا ترکیه) از طریق ایران به عراق حمل می‌شوند.
نیازمند مجوز ترانزیت بین‌المللی (TIR Carnet)
بارگیری از بنادر جنوبی یا گمرکات داخلی و ارسال زمینی به عراق
مدارک مورد نیاز برای حمل زمینی به عراق
برای جلوگیری از تأخیر یا مشکلات گمرکی، آماده‌سازی مدارک زیر ضروری است:
- فاکتور فروش (Commercial Invoice)
- لیست بسته‌بندی (Packing List)
- بارنامه جاده‌ای (CMR)
- گواهی مبدأ (Certificate of Origin)
کارت بازرگانی و مجوز صادرات
در صورت نیاز: گواهی بهداشت یا استاندارد کالاهای خاص
مدت زمان و هزینه حمل
مدت زمان حمل زمینی به عراق بسته به مسیر و مقصد کالا متفاوت است:
به اقلیم کردستان (پرویزخان / تمرچین): ۲ تا ۴ روز
به بغداد: حدود ۳ تا ۵ روز
به بصره: حدود ۵ تا ۷ روز
هزینه حمل به عواملی مانند نوع کالا، وزن، نوع کامیون (تریلر، مسقف، یخچالی یا کفی) و مسیر انتخابی بستگی دارد.
مزایای حمل زمینی به عراق
دسترسی مستقیم و سریع بدون نیاز به حمل دریایی یا هوایی
هزینه پایین‌تر نسبت به سایر روش‌های حمل
امکان ارسال کالاهای متنوع (غذایی، صنعتی، دارویی، ساختمانی و…)
انعطاف در حجم بار، از خرده‌بار تا کامیون کامل
فرآیند ترخیص ساده‌تر در گمرکات مرزی مشترک
خدمات تکمیلی در مسیر ایران – عراق
شرکت‌های لجستیکی معتبر معمولاً خدمات کامل حمل تا تحویل نهایی را ارائه می‌دهند، از جمله:
- ترخیص کالا در گمرکات مرزی (پرویزخان، مهران، شلمچه، تمرچین)
- بیمه حمل‌ونقل بین‌المللی
- انبارداری در مناطق مرزی و شهری
- هماهنگی با شرکت‌های حمل محلی در عراق
نکات کلیدی برای صادرات به عراق
- پیش از حمل، هماهنگی نوع کامیون با نوع کالا را انجام دهید.
- در حمل مواد غذایی یا دارویی، مجوز بهداشت الزامی است.
- در صورت ارسال به اقلیم کردستان، مدارک صادراتی باید با زبان انگلیسی یا کردی تنظیم شود.
- همواره از بیمه بار استفاده کنید؛ مسیرهای مرزی گاهی با تأخیر همراه‌اند.
انتخاب شرکت حمل مطمئن؛ تفاوت در نتیجه
حمل زمینی به عراق اگرچه ساده به نظر می‌رسد، اما هماهنگی‌های گمرکی، انتخاب مسیر درست و تکمیل مدارک می‌تواند زمان‌بر و حساس باشد.
همکاری با یک شرکت حمل معتبر باعث می‌شود:
- کالا در کوتاه‌ترین زمان از مرز عبور کند،
- مدارک بدون خطا تنظیم شود،
- و فرآیند ترخیص در مقصد بدون مشکل انجام شود.
تیم بارکاو لجستیک با سال‌ها تجربه در مسیر ایران–عراق، آماده است تا حمل کالاهای شما را از مبدأ تا مقصد،
با سرعت، دقت و شفافیت کامل انجام دهد.
برای دریافت نرخ روز حمل یا مشاوره مسیر،
فرم درخواست حمل را در سایت تکمیل کنید تا کارشناسان ما در کوتاه‌ترین زمان با شما تماس بگیرند.
